Ý nghĩa thực sự của bài vị ông Táo chưa phải gia nào cũng biết

Thờ cúng ông Táo là nét đẹp văn hoá tâm linh trong truyền thống của dân tộc Việt Nam. Tương truyền, ông Táo chính vị thần bếp chuyên cai quản hoạ phúc của mỗi nhà. Vậy bài vị ông Táo là gì? Mang ý nghĩa gì? Hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu cụ thể qua bài viết dưới đây nhé!

Bài vị ông Táo là gì

Bài vị ông Táo hay Táo Quân là vật phẩm cần thiết trên bàn thờ Táo Quân. Đó là tấm thẻ có ghi tên ba vị thần ở giữa, lần lượt: Thổ công, Thổ địa, Thổ kỳ. Trong đó, Thổ địa và Thổ công chính là nam thần và Thổ kỳ là nữ thần. Phía hai bên bài vị sẽ có câu đối tương xứng hoặc không. Sở dĩ có bài vị này để giúp các vị thần tìm được đường trở về nhà sau khi chầu trời, báo cáo với Ngọc Hoàng vào mỗi dịp lễ Tết hàng năm.

Không chỉ vậy, bài vị còn là vật giúp gia chủ tưởng nhớ công lao của các vị thần trong cai quản đất đai, trông coi bếp. Giúp thể hiện niềm mong ước, lời thỉnh cầu của gia chủ mỗi khi thắp hương cúng bái. 

Hầu hết các bài vị Táo Quân thường được làm bằng gỗ chuyên biệt như: Gỗ mít, gỗ vàng tâm…Ở số ít bài vị, sẽ được làm bằng chất liệu giấy hoặc kim loại. 

Ý nghĩa bài vị ông Táo

Bài vị Táo Quân thường được đặt tại những vị trí trang nghiêm và linh thiêng trong nhà với ý nghĩa quan trọng. Dưới đây là chi tiết ý nghĩa chữ trên bài vị và trong phong tục. 

Ý nghĩa chữ trên bài vị

Trên bài vị Táo Quân có khắc các dòng chữ Hán mã vàng, có thể là một hoặc ba dòng tùy từng loại. Với mỗi loại, sẽ có ý nghĩa riêng: 

• Bài vị có 1 dòng chữ Hán ở giữa: Dòng chữ này thường sẽ gồm 4 chữ, tạm dịch là “Đinh Phúc Táo Quân”, chính là danh hiệu chung của ba vị thần. Định Phúc Táo Quân được hiểu đơn giản là vị thần quyết định phúc hoạ của mỗi gia đình. Phức Đức có được là nhờ vào lối sống thiện lành của gia chủ cùng các thành viên trong gia đình. Loại bài vị một dòng này thường được ưa chuộng sử dụng hơn loại 3 dòng chữ. 
• Bài vị có 3 dòng chữ Hán ở giữa: Phiên âm lần lượt của 3 dòng chữ này là: “Đông trù tư mệnh táo phủ thần quân”, “Thổ địa long mạch tôn thần” và “Ngũ Phương ngũ thổ phúc đức chính thần”. Đây là danh hiệu của ba vị thần Thổ công, Thổ địa và Thổ kỳ. Ở loại bài vị này, thường sẽ có thêm hai câu đối đối xứng 2 bên bài vị với phiên âm đầy đủ là “Có đức trông coi việc lửa – Vô tư có thể lên trời”.

Ý nghĩa trong phong tục

Tương truyền, ông Táo chính là vị thần bếp giúp trông coi việc bếp núc, khói lửa và quyết định đến phúc hoạ của mỗi gia đình. Do vậy, trong phong tục truyền thống, bài vị ông Táo sẽ có ý nghĩa riêng: 

• Bài vị là nơi ông Công, ông Táo ngự về khi được cúng bái, thắp hương. Qua đó, giúp thể hiện mong ước, cầu nguyện của gia chủ về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc, bình an và làm ăn phát đạt.
• Bài vị ông Táo có ý nghĩa lưu truyền quan trọng, răn rặn con cháu luôn phải ghi nhớ đến công hơn của ba vị thần: Thổ công, Thổ địa và Thổ kỳ. 
• Bài vị là vật phẩm đặc biệt giúp 3 vị thần dễ dàng tìm đường trở về nhà sau khi lên chầu trời, bẩm báo Ngọc Hoàng vào mỗi dịp 23 tháng Chạp hàng năm. 

Cách thỉnh bài vị ông Táo chuẩn

Dưới đây là cách thỉnh bài vị Táo Quân chuẩn, đầy đủ. 

• Trước tiên, cần chọn được mẫu Táo Quân đẹp, làm từ chất liệu tốt. 
• Mua thêm tượng và lư hương, sau đó mang tất cả lên chùa để các sư thầy lễ rồi mới được thỉnh về nhà. 
• Đi xem ngày tốt để thỉnh, thường sẽ được thực hiện cùng lễ nhập trạch của mỗi nhà. 
• Sau khi đã chọn được ngày lành, tiến hành chuẩn bị mâm lễ để thỉnh bài vị Táo Quân. Mâm lễ sẽ bao gồm những đồ cơ bản sau: 3 bộ đồ áo, mũ mão (2 nam, 1 nữ) và vàng mã, hoa tươi, trái cây, mâm cỗ mặn. Ngoài ra, tùy thuộc vào kinh tế mỗi gia đình sẽ có thể chuẩn bị thêm những món khác. Các món đồ này sẽ được hóa vàng khi làm lễ xong 
• Khi hoàn tất nghi lễ thỉnh, cần đặt bàn thờ và bài vị Táo Quân tại những nơi khô ráo, tránh đặt tại những khu vực ẩm thấp, bẩn thỉu. 

Hướng dẫn lập bài vị ông Táo

Khi lập bài vị ông Táo cần lưu ý những điểm sau: 

• Chọn chất liệu bài vị: Hầu hết bài vị Táo Quân ngày nay đều được làm từ gỗ mít hay gỗ thịt. Với mỗi loại, sẽ có đặc điểm, giá thành riêng. Tùy vào sở thích và kinh tế, chúng ta có thể chọn mua được bài vị với vật liệu phù hợp. Ngoài ra, gia chủ cũng có thể chọn các loại bài vị làm từ giấy hoặc kim loại. 
• Lựa chọn kích thước bài vị: Với kích thước, cần cân nhắc thật kỹ để tìm ra con số đẹp làm bài vị giúp mang đến tài lộc, may mắn, bình an cho gia chủ. Có thể tham khảo một số kích thước đẹp sau: Cao 41cm – rộng 18cm, cao 38cm – rộng 17cm…
• Chữ viết trên bài vị Táo Quân. Theo phong thuỷ, tổng số chữ trên bài vị phải là một số chia hết cho 4 hoặc khi chưa 4 phải dư 3. Tuyệt đối không được dư 1 hoặc 2 bởi sẽ mang đến xui xẻo cho gia chủ. 
• Nội dung trên bài vị: Các nội dung trên bài vị được viết bằng chữ Hán Nôm theo thứ tự từ trên xuống dưới, từ phải qua trái. Tên của ba vị Táo Quân sẽ được đặt ở chính giữa. 

Những trường hợp nào nên thay bài vị ông Táo

Cần thay bài vị ông Táo trong những trường hợp sau: 

• Gia đình chuyển đến sinh sống tại một nơi xa hoặc cho con cái ở riêng nhà mới 
• Bài vị ông Táo sử dụng sau một thời gian bị hỏng, chất lượng kém và không thể sửa chữa. Lúc này, gia chủ nên thành tâm đặt làm lại bài vị chất lượng tương tự và thực hiện tuần tự theo đúng những hướng dẫn về cách thỉnh và lập bài vị bên trên. 

Những mẫu bài vị ông Táo đẹp

Sau đây là một số gợi ý mẫu bài vị Táo Quân đẹp: 

Mẫu 1 – Bài vị Táo Quân kích thước phong thuỷ 

Mẫu 2 – Bài vị chạm khắc ông Táo 

Mẫu 3 – Bài vị Táo Quân tráng gương

Bài viết trên đây đã hướng dẫn bạn cách thỉnh và lập bài vị ông Táo. Hy vọng sẽ giúp bạn hiểu và thực hiện đúng cách để mang lại may mắn, bình yên và tài lộc cho cả gia đình.